Chữa bệnh bằng bùa chú, phù phép: Vì nghèo nàn, lạc hậu, mê tín dị đoan?

Chữa bệnh bằng các hành vi ma thuật của thầy lang, thầy mo, thầy pháp… chưa tìm thấy cơ sở khoa học và tỷ lệ thành công không cao nhưng rõ ràng nhiều cộng đồng dân tộc trên thế giới đã, đang sử dụng phương pháp này (ở đây không đề cập nhóm thầy lang lừa đảo).

Hôm rồi đọc một bài báo về Mustang (thủ đô một thời của Vương quốc Lo, cách thủ đô Kathmandu-Nepal 250 Km) thì thấy người dân ở đây tin rằng bệnh tật là do ma quỷ gây ra và chỉ có thể bị xua đuổi khi các nhà sư làm lễ trừ tà.

 

Các nhà sư, thầy lang vẫn sử dụng phương pháp chữa bệnh của người Tây Tạng có lịch sử cách đây hơn 2.000 năm. Họ tin con người là chủ thể vi mô của vũ trụ, được tạo nên bởi năm nhân tố: đất, lửa, nước, không khí và không gian. Khi những nhân tố này chịu áp lực và xung đột lẫn nhau sẽ gây ra bệnh tật cho con người (VNExpress)

Mình làm việc ở Tây Bắc, rồi Tây Nam bộ, đều thấy người thiểu số (Thái Mông, Mường, Khmer…) ở vùng sâu vùng xa đều có cách chữa bệnh này. Ở vùng người Khmer thì các “bác sỹ dân gian” dùng bùa chú và phù phép để chữa bệnh gọi là Acha, Krou Tậy.

Chúng ta cho rằng vì nghèo nàn, lạc hậu, dân trí thấp… nên bà con vẫn tin theo cách chữa bệnh phản khoa học nói trên. Điều đó không sai, nhưng nếu chỉ dừng lại ở những lý do đó thì mình vẫn thấy chưa thuyết phục.

Hình như con bệnh, nếu có một niềm tin vào cách chữa bệnh của thầy pháp, thầy mo thì hành vi phù phép, bùa chú sẽ tác động mạnh mẽ lên tinh thần của họ, để họ tin tưởng tuyệt đối rằng sau đó bệnh nhất định sẽ lui.

Mình không am hiểu y học nên không biết tinh thần và tư tưởng quyết định đến việc khỏi bệnh như thế nào nhưng thấy ông Mao nói “tư tưởng là thống soái”, rồi những chiến sỹ cộng sản bị đóng đinh vào sọ, bị nhổ từng cái răng , nhưng vì có lý tưởng nên vẫn bình thản không khai… thì mình tin tư tưởng có sức mạnh ghê gớm!

Trong dưỡng sinh, thần (tinh thần) là chủ tể của thân thể, thống soái lục phủ ngũ tạng. Còn trong ngành dược, ở giai đoạn thử nghiệm một loại thuốc mới nào đó, người ta sẽ làm đối chứng giữa hai nhóm bệnh nhân. Nhóm 1 uống thuốc thật, nhóm 2 uống thuốc giả (giả dược). Điều kỳ lạ là trong nhóm uống giả dược cũng nhiều người khỏi bệnh, cho dù họ chỉ uống bột mì đóng viên.

Như vậy yếu tố niềm tin, yếu tố tinh thần và tư tưởng có ảnh hưởng tới việc lành bệnh? Có lẽ nên tiếp cận ở góc độ này nữa thì mới giải thích đầy đủ vì sao đến hôm nay vẫn còn nhiều cộng đồng tin vào chữa bệnh bằng bùa chú, phù phép, mà ta hay gọi với cách gọi miệt thị: mê tín dị đoan.

Nếu nhất trí quan điểm này thì việc công kích kịch liệt để xoá nhoà niềm tin, thậm chí là đức tin của họ có khi cũng cần phải cân nhắc lại.

NÓI TO & NÓI NHỎ

Vào tiệm ăn đôi lúc mình có cảm giác lạc lõng khi đám chạy bàn rỗi việc ngả ngốn tán chuyện bô lô ba la bên cạnh. Tất nhiên là bực, vì mình coi đó là một sự thiếu tôn trọng, nhưng việc răn dạy đám nhân viên dốt nát và thiếu chuyên nghiệp kia là của ông chủ, không phải của mình.

Quán xá là nơi công cộng, chẳng của riêng ai, nhưng đấy là chốn thư giãn, mà đã thư giãn thì nói to sẽ ảnh hưởng tới người khác.

Nói to nơi công cộng là thiếu văn minh nhưng "nói nhỏ quá" đôi khi cũng thiếu lịch sự. Ba đứa đang nói chuyện bỗng 2 đứa ghé đầu thì thầm vào tai nhau, đứa còn lại ngồi tơ hơ cắn hạt hướng dương ngắm trời đất. Đã thế 2 cái đứa thì thầm thì thầm như buôn bạc giả mặt còn vênh lên dương dương tự đắc, ra cái vẻ như ta đây là người đầu tiên trên thế giới phát hiện Obama đi đái như thế nào.

Hồi còn làm phóng viên ở Tây Bắc, mình bảo mấy đứa em người dân tộc Thái rằng, có anh, cấm chúng mày "phát sóng ngắn"! Anh đi, chúng mày tha hồ nói, chửi bố anh lên cũng đc. Đến khi vào miền Tây công tác cũng thế, lúc nhậu, mình đùa mấy cậu người Khmer: "Anh mặc định cho rằng chúng mày chửi anh nếu chúng mày nói tiếng Khmer trước mặt anh".

Khổ nhất là lúc mình đang hoặc chuẩn bị nói thì thằng khác "nhảy" vào. Những lúc như vậy đành dừng lại, cụt cả hứng. Còn nếu là người nghe khi lâm cảnh đó thì lúc phải nhìn mặt thằng A gật một cái, lúc lại quay sang thằng B cười phát. Hai thằng đều nói, nghe đau hết cả cổ.

Chốn đông người, phổ thông hoá hay cá biệt hoá tiếng nói đều không hay. Mình người Giao Chỉ anh hùng thanh lịch quyết không đời nào làm thế!

Xin các ngài!

Nổ bom, sập cầu, cháy chợ, tai nạn giao thông... rồi bao nhiêu tai ương khác treo lơ lửng trên đầu con dân Việt. Người dân sống trong nơm nớp sợ hãi: Đến trường thì sợ cô, ra đường sợ tai nạn, lên phường sợ lũ hành dân... Thử hỏi như thế có đáng là "đất nước hạnh phúc" trên thế giới không? Các ngài?

Các ngài ngồi trên xe nhiều tỉ, điều hoà mát rượi, không khí trong lành, sao biết đến bụi khói và tắc đường? Các ngài rồng rắn kéo nhau đi thì có xe cảnh sát dẫn đầu khoá đuôi, làm sao xảy ra tai nạn được mà biết nỗi ám ảnh của thảo dân đêm ngày bám đường bám chợ kiếm từng xu lẻ?

Mong các ngài hãy dành một phút trong ngày để nghĩ đến những người dân nghèo, những người đã nuôi dấu che chở các ngài trong chiến tranh và còng lưng đóng thuế để các ngài sống hôm nay.

Xin các ngài một phút thôi, thời gian còn lại các ngài có thể rượu chè no say, các ngài có thể gào rống lên trong đại tiệc, có thể đê mê hoan hỉ trong vòng tay trinh nữ, có thể khoan khoái rảo bước trên thảm cỏ sân gôn đẹp đến mê hồn; các vị cũng hoàn toàn có quyền ngất ngây hỉ hả bóc phong bì đếm đô la, nhẩm tính số tiền vàng trong tài khoản hay trong các nhà băng quốc tế.

Vâng, các ngài-đầy tớ của dân, công bộc của dân- có toàn quyền làm như thế, nhưng xin nhón tay làm phúc dành một phút trong ngày..., thôi thì xem như một sự bố thí..., để nghĩ đến đám con dân ! Xin cúi đầu đa tạ!

Fb: Đêm Trăng

Starbucks: Tuyệt đấy, nhưng…!

Cho dù cà phê Starbucks còn non trẻ (since 1971) nhưng hiện tại nó đang là thức uống của nhiều tầng lớp, với hơn 21 ngàn cửa hàng tại 65 quốc gia. Vì thế ai đó bảo cà phê này chỉ là nước gạo rang thì hơi quá.

Mình cực kỳ dị ứng khi cứ lôi “truyền thống lâu đời” ra doạ ma. Thời buổi này có là cụ, là kị mà không ra gì thì người ta vẫn gọi là trẻ trâu râu bạc. Tuổi tác, thâm niên, kinh nghiệm, truyền thống… chẳng là đinh gì nếu cái hiện tại (ông nói, ông làm, sản phẩm của ông) không ra gì.

Trở lại với Starbucks. Ngon là một phạm trù cảm tính mang đậm yếu tố cá nhân. Vì thế mình không bàn Starbucks ngon hay không, hơn nữa mình đâu phải người sành cà phê. Mình chỉ băn khoăn vì sao nó trở thành thức uống toàn cầu, thậm chí còn có tiềm năng để đe doạ nhiều người khổng lồ trên lĩnh vực đồ uống.

Sạch cũng là một khái niệm mơ hồ và tương đối. Nhưng cam đoan với cách rang hơi, chọn lọc nguyên liệu uy tín của Starbucks thì chưa ai mảy may nghi ngờ trong Starbucks có ngô + đậu tương và hương liệu Tàu.

Mô hình và phong cách phục vụ của Starbucks, dù ở Việt Nam, hình như vẫn mong muốn đi theo phong cách take away, self-service (giống như quán ăn nhanh ở các nước công nghiệp), tức là tự phục vụ, mua để đem đi là chính. Vì thế không ngạc nhiên khi họ thường chọn địa điểm tại các ngã tư. Starbucks đã hướng tới những đối tượng năng động, trong bối cảnh hội nhập và cuộc sống công nghiệp bận rộn. Hướng đi này đúng hay không các bạn tự trả lời.

Code wifi chỉ cho 1 tiếng, đừng ngồi lê ở đây nhé!

Vì là tự phục vụ (tự lấy cà phê, tự bỏ rác vào thùng, tự đem cốc, khay đĩa trả về đúng vị trí) nên giảm chi phí, do vậy Starbucks cũng là một địa chỉ cho người thu nhập trung bình.

Ly cốc, máy móc pha chế cà phê trong Starrbucks đều dập logo của sản phẩm. Điều này ít nhiều tạo nên uy tín cho Starbucks và niềm tin cho khách hàng.

Starbucks không chỉ chăm chút cho sản phẩm mà còn là một doanh nghiệp có trách nhiệm, nhất là trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Cốc, khăn giấy luôn có cảnh báo đồ uống "rất nóng" và ghi rõ được làm từ nguyên liệu tái chế. Vì thế khách dùng xong cũng phải có trách nhiệm bỏ vào đúng thùng rác dành cho tái chế.

Recycle it again!

Đọc những dòng chữ này trên đồ dùng của Starbucks lại nhớ trên nhiều bao gói của sản phẩm Việt đăng quảng cáo có cánh, thậm chí cả thơ của nhà sản xuất (?!) thì mới thấy vì sao hàng Việt cứ mãi quẩn quanh.

Các thương hiệu Việt muốn vươn ra thế giới thì sản phẩm tốt chưa đủ mà còn phải học, học nhiều lắm, từ những tiết rất nhỏ như cái nút nhựa cắm vào miệng cốc Starbucks cho cà phê khỏi bị sóng sánh ra ngoài. 

Mình định bỏ mấy cái lá chuối vào cho khỏi sóng như hồi đi gánh nước thì cô phục vụ kêu lên KHÔNG!

Nhìn chung rất khó tìm ra hạn chế trong phục vụ của Starbucks duy một điểm này.  

Hầu hết các loại cà phê Starbucks khách phải tự mở nắp để cho đường. Nắp của hộp giấy được thiết kế chặt, khít, đảm bảo cà phê nóng không bị đổ ra gây bỏng. Nhưng khi cho đường xong thì đóng nắp cỡ nào là vừa thì chỉ do quen tay vì chỉ có thể cảm nhận. Do đó Starbucks nên kẻ một vạch xung quanh miệng cốc sao cho mép nắp phủ đến vạch là dấu hiệu nắp đã được đóng chặt.

Cái viền nó như thế này.

Với phát hiện và sáng kiến vặt vãnh này, nếu là nhân viên của Starbucks có thể được thưởng siêu xe ngay lập tức, nhưng với mình, chỉ xin mỗi ngày một cốc COD (Coffee of the day) FREE, cỡ đại,  trong vòng 01 tháng, không biết có được không? Nếu không được thì mình chê Starbucks chưa hướng tới sự thân thiện với người dùng. He he!