PHÁT ÂM.

Các nhà ngôn ngữ học bảo chẳng vùng nào nói chuẩn 100% cả. Chỉ có sai ít hay sai nhiều mà thôi.

Mình ở ngoại thành Hà Nội. Hồi nhỏ vào Sài Gòn các cô chú toàn trêu “Đi Hà Lội mua cái lồi về lấu cơm lếp”. Mình xấu hổ nên tập mãi, cuối cùng cũng nói đúng.

Bây giờ làm việc ở Cần Thơ, thấy người miền Tây rặt có khuynh hướng biến âm rung đầu lưỡi /r/ thành một âm xát hữu thanh G /g/. Vì vậy nên mới có “Con cá gô bỏ trong gổ wuậy gột gột!” và “uống rượu” nói thành “uống gụ”.

Cuối những năm 90 mình là phóng viên thường trú tại Tây Bắc. Ở đây thấy đồng bào Thái khi nói tiếng Việt thì không nói được âm Đ. Nếu cố phát âm âm Đ nó lại thành âm L.

Có bận đến Đồn Biên phòng Nà Đít (Yên Châu–Sơn La). Mình phỏng vấn một anh bộ đội người dân tộc Thái, anh í tóm ngay mícro của mình hùng dũng mở đầu bằng khẩu hiệu “ L…là nhà, biên giới là quê hương…”. 

Phỏng vấn bà con trong bản về tình quân dân thì một chị ngọng ngịu: “Bộ lội ở trong L… cũng như con cháu ở trong nhà thôi”.