Nhà báo: Hãy coi chừng!

Mấy hôm nay ồn ào chuyện dạy học sinh đi chân trần trên thuỷ tinh vỡ trong sách Kỹ năng sống do TS Phan Quốc Việt chủ biên. Có nhiều ý kiến khác nhau nên phóng viên Vietnam Net đã phỏng vấn TS Việt. Theo tường thuật trên Vietnam Net (25/8), trong cuộc phỏng vấn, khi phóng viên hỏi giẫm chân trần lên thuỷ tinh liệu có nguy hiểm thì TS Việt hỏi ngược lại anh/chị phóng viên “thế bơi có nguy hiểm không” .

Làm báo thường xuyên gặp cảnh này, nhất là khi phỏng vấn người có chút học thức và lý lẽ, thêm tí chức tước nữa thì… khỏi phải nói. Bởi vậy phóng viên hãy coi chừng.

Trong trường hợp này, nếu là mình, mình sẽ nói: Tôi đến đây để hỏi và ông là người trả lời. Nếu ông không muốn trả lời câu hỏi này thì chúng ta bỏ qua và sang câu hỏi khác.

Chẳng ai cấm hỏi ngược lại phóng viên trong quá trình phỏng vấn, nhưng ngữ cảnh và thái độ (của người được phỏng vấn) quyết định việc đó nên hay không. Nhớ rằng lúc này TS Việt đang bị truy vấn về một nội dung có ý kiến trái chiều.

Phóng viên đang hỏi chuyện giẫm lên thuỷ tinh liệu có nguy hiểm không, thay vì trả lời vào đúng câu hỏi, vị TS hỏi ngược lại phóng viên: “Thế bơi có nguy hiểm không”. Đây là cách nói nguỵ biện, lạm dụng tính tương tự, từ chủ đề A, TS dẫn phóng viên tới chủ đề A’ có vẻ như mang tính chất tương tự hòng đánh gục phóng viên ngoài sàn đấu để rồi quay lại kết luận về chủ đề hiện tại.

Đây cũng là cách nói tung hoả mù, đánh lạc hướng, áp dụng thủ thuật "vây Nguỵ cứu Triệu", đưa phóng viên vào mê cung rồi hạ thủ đối phương. Lối nguỵ biện này rất hay gặp. Các bạn nên cẩn thận!

PS: Nguỵ biện được dạy kỹ càng ở phương Tây. Người ta học nó để phát hiện ra nó (trong tranh luận), để tránh nó (trong tư duy), nhằm hướng tới cách suy nghĩ logic, khoa học và có tính thuyết phục cao.  Các bạn có thể tham khảo trên mạng.