Mất toi 60 triệu!

Vì sao băng-rôn khẩu hiệu “Vượt đèn đỏ chỉ dành cho người ít học” ở Bình Định lại bị người dân phản ứng, thậm chí có ý kiến trái chiều?

Theo tôi đây là một dạng khẩu hiệu có hơi hướng kỳ thị, nhục mạ. Nếu các khẩu hiệu trước đây có thiên hướng kêu gọi, động viên, thuyết phục một cách hoà bình thì khẩu hiệu này có gì đó hơi hiếu chiến, hơi gây sự, hơi hồ đồ.

Tác giả của khẩu hiệu này có dụng ý “phang” thẳng vào lòng tự ái, tự trọng của người tham gia giao thông, với cái ý không ai muốn mình bị coi là ít học nên sẽ không vượt đèn đỏ.

Và đúng là nó đã chạm vào lòng tự ái của những người ít học thật vì cứ theo cái khẩu hiệu ấy thì chỉ có người ít học mới vi phạm luật giao thông. Điều này không thoả đáng, rất cảm tính.

Ngoài ra, trong xã hội ta, khi mà một số chuẩn giá trị bị thay đổi, thật giả lẫn lộn khó lường, nhất là trong lĩnh vực giáo dục, thì khái niệm học ít học nhiều, học cao học thấp xem ra mông lung và ranh giới không rõ rệt.

Sẽ có rất nhiều định nghĩa khác nhau về học ít học nhiều và dĩ nhiên là rất khó thống nhất nên gắn nó vào một khẩu hiệu (để thúc đẩy một hành động cụ thể) là rất không nên.

Văn hoá là khái niệm rộng hơn học ít học nhiều. Vì thế nhiều người có thể dễ dàng chấp nhận mệnh đề: Người có văn hoá là người không vi phạm luật giao thông. Trên thực tế, người học nhiều chưa hẳn là người có văn hoá và người có văn hoá đôi khi cũng chưa chắc đã học nhiều.

Đấy là chưa kể trong xã hội đang bị dị ứng và bội thực với đủ loại bằng cấp rởm, bằng mua, bằng xã giao, ngoại giao; đủ các thứ GS, PGS mà chuẩn mực của nó còn khiến nhiều người băn khoăn thì việc trưng ra cái khẩu hiệu đánh đồng mấy vị học nhiều với việc tuân thủ luật pháp, đồng thời tẩy chay người ít học thì thiên hạ “nổi khùng” là cái chắc.

Tóm lại là “ít học” và “nhiều học” ở ta, nhìn chung, chẳng nói lên cái gì cả, chẳng có giá trị quy đổi gì ghê gớm để mà đem ra đặt ngang hàng với việc tuân thủ hoặc bất tuân luật pháp.

Cuối cùng thì cái khẩu hiệu vừa chăng lên phải tháo xuống. Mất toi 60 triệu đồng. Tiền của dân cả đấy, trong đó có những người ít học nhưng biết làm.