NỖI ĐAU VẪN CHƯA NGUÔI

Chuyện thứ nhất:

Cách đây đây chừng hơn chục năm, khi được Đài Tiếng nói VN (VOV) phân công viết mảng giáo dục, tôi đã có dịp lên Hà Giang. Trong những mẩu chuyện về GD thì một lần cán bộ Phòng GD huyện Vị Xuyên có kể một xã trong huyện gặp khó khi mở lớp cắm bản. Lý do: thầy cô không dám vào khu vực đó vì sợ bom mìn còn sót lại.

Vị cán bộ này cho biết ở khu vực đó nghe bùm cái y như rằng trâu bò lợn và cả... người dính mìn, của cả ta và Tàu cài, mà khả năng gỡ hết dường như là không thể.

Dân bản phải đi theo những lối mòn nhất định. Chính vì thế ngoài việc học hành thì phát triển sản xuất cũng rất khó khăn.

Chộp lấy ý đó và hỏi xã nào thì vị cán bộ này cười cười lờ đi, chả biết sợ ngộ nhỡ phóng viên liều đi vào hay sợ cấp trên quở trách vì thông tin những việc nhạy cảm cho phóng viên?

Tôi không có thông tin gì nữa về những khu vực cài mìn dày đặc như thế này ở Vị Xuyên. Sau cuộc chiến máu của dân vẫn đổ! Anh chị nào biết rõ xin cung cấp thêm!

Chuyện thứ hai:
Cũng cách nay gần chục năm. Lần đó chú Trương Cộng Hòa (Thanh Vũ) dẫn mấy nhà báo lên Cao Bằng. Tối đầu tiên ở Cao Bằng tôi xin phép đi ngồi với Trọng (Báo Cao Bằng) cùng mấy anh chị em làm báo trên đó. Trong cuộc rượu lờ mờ nghe một bản ( Lũng Cò, thuộc huyện Bảo Lạc) di cư tự do từ Sơn Vĩ, Mèo Vạc, Hà Giang sang, hiện vô thừa nhận, nhiều năm không có chính quyền quản lý .

Rất may một nhóm (tôi, Tự Minh, Anh Bui, và 1 pv Ban VHNT) được lên Đồn biên phòng tiểu khu Bảo Lạc. Tôi xin phép ở lại Bảo Lạc để lên tiếp đồn Cốc Pàng-đồn lẻ thuộc đồn tiểu khu. Vào tới đây thì nài nỉ trưởng đồn cho lên Lũng Cò. Nhìn nét mặt biết các anh rất do dự, miễn cưỡng nhưng kệ! Tôi đi nằm vẫn thấy các anh thì thầm bàn bạc cho chuyến đi .

Sáng sớm hôm sau, thấy các anh nai nịt, súng ống, thức ăn đầy đủ cho chuyến đi tôi đoán đường lên Lũng Cò không dễ, thậm chí hiểm nguy.

Không biết mốc giữa ta và TQ chỗ này bố trí thế nào ( hình như cài răng lược) nhưng trên lối mòn lên Lũng Cò có nhiều đầu mẩu thuốc lá Tầu. Chả ai nói nhưng chắc chắn của lính Tầu. Mỗi lần thấy vật lạ như thế các anh biên phòng lại ra dấu cho tôi ngồi nghỉ rồi tiến lại nhặt mẩu thuốc lên, ngửi ngửi, nói "lâu rồi, đi được"

Trên lối mòn thi thoảng xuất hiện các mỏm đá được mài phẳng một khoảng cỡ bằng 2 bàn tay, trên khắc các con số (như tọa độ?) và một vài chữ Tầu, chữ và số tô sơn đỏ còn mới, rất nắn nót. Định chụp ảnh nhưng thấy vẻ e ngại và không hài lòng của các anh nên lại thôi. Chỗ đó vẫn nằm trong đất của ta vì tôi biết các anh không bao giờ mạo hiểm và dại dột đưa "cán bộ trung ương" vòng qua đất Tầu.

Tôi hỏi nhưng các anh không biết (hoặc không nói). Và cho đến hôm nay câu hỏi "NÓ LÀ CÁI GÌ ?" vẫn cứ đau đáu trong đầu. Cũng muốn lên một lần nữa xem sao nhưng giờ chắc không leo nổi nữa rồi 😓.